Τμημα Ιστοριας και Αρχαιολογιας

Εκτενές Βιογραφικό: Εδώ

Ο Ιωάννης Βοσκός είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.), από όπου έλαβε το πτυχίο στην Αρχαιολογία και Ιστορίας της Τέχνης το 2003. Ακολούθως έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο στη Μεσογειακή Αρχαιολογία (Mphil in Mediterranean Archaeology) από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης (University of Glasgow, UK, 2004-2005) και ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή (τίτλος: «Κοινωνικο-οικονομικές διαστάσεις της αποθήκευσης στην Κύπρο κατά την Ύστερη Νεολιθική και Χαλκολιθική περίοδο») το 2013 στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Ε.Κ.Π.Α. Μεταξύ του 2017-2019 εκπόνησε μεταδιδακτορική εργασία χρηματοδοτούμενη από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (IKY, τίτλος: «Κοινωνική οργάνωση και πολιτικές δομές της Μυκηναϊκής Κεφαλονιάς μέσα από τα αρχαιολογικά κατάλοιπα της περιόδου»).

Έχει συμμετάσχει σε διάφορα εθνικά και διεθνή Συνέδρια, Συμπόσια και Ημερίδες και έχει εργασθεί με συμβάσεις ορισμένου χρόνου σε Εφορείες Αρχαιοτήτων (π.χ. Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Κεφαλονιάς, Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας κ.ά.). Από το 2016 εργάζεται και ως εκπαιδευτής σε Προγράμματα συμπληρωματικής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ενηλίκων (e-learning) του Ε.Κ.Π.Α., σχετιζόμενα κυρίως με την Κυπριακή Προϊστορία και τη Μινωική Αρχαιολογία. Έχει διδάξει, επίσης, σε δύο μεταπτυχιακά σεμινάρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας (Ε.Κ.Π.Α.). Αυτή την περίοδο είναι επιστημονικός υπεύθυνος του ερευνητικού προγράμματος ‘Neolithic and Chalcolithic Cyprus Project’ (NCCP, 2018-2020) χρηματοδοτούμενο εξ ολοκλήρου από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) και το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.).

Ερευνητικά ενδιαφέροντα: Τα κύρια πεδία ερευνητικής δραστηριότητάς του περιλαμβάνουν την Κυπριακή και Αιγαιακή προϊστορία και πρωτο-ιστορία. Πιο συγκεκριμένα έχει ασχοληθεί με τη μελέτη ζητημάτων που αφορούν στην εθνοτική ταυτότητα, την προϊστορική οικονομία, τη μετακίνηση πληθυσμών, την κοινωνική μνήμη, την κοινωνική και πολιτισμική αλλαγή, τις διαδικασίες διαμόρφωσης, αναδιαπραγμάτευσης, εκμετάλλευσης και απώλειας κοινωνικών/πολιτισμικών ταυτοτήτων και άλλα. Τέλος, έχει μελετήσει διάφορα υλικά από αρχαιολογικές θέσεις της Ελλάδας και Κύπρου διερευνώντας ζητήματα της προϊστορικής κεραμικής παραγωγής και κατανάλωσης.

Σύνδεσμοι:

https://en-uoa-gr.academia.edu/IoannisVoskos

https://nccp.arch.uoa.gr/

Επιλογή δημοσιεύσεων:

1. Βοσκός, Ι. (υπό έκδοση). Η Αρχαιολογία της Αποθήκευσης: Οικονομία και Κοινωνική Αλλαγή στην Κύπρο κατά την Κεραμική Νεολιθική και Χαλκολιθική Περίοδο. AURA Supplement series. Αθήνα: AURA και Εκδόσεις Καρδαμίτσα.

2. Voskos, I. 2019. “Constructing ‘traditions’: aspects of identity formation in the southern Ionian Islands during the Late Helladic period and the Iron Age”. Journal of Mediterranean Archaeology 32.1: 88−113.

3. Μαντζουράνη, Ε. και Ι. Βοσκός (επιμ.). 2019. Η Ανασκαφή του Νεολιθικού Οικισμού Καντού Κουφόβουνου στην Κύπρο. Μέρος Β΄, Τα Κινητά Ευρήματα. Τόμοι 1-2. AURA Supplement 1. Αθήνα: AURA και Εκδόσεις Καρδαμίτσα.

4. Mantzourani, E., Kopanias, K. and I. Voskos. 2019. “A great king of Alašiya? The archaeological and textual evidence“. In From ‘LUGAL.GAL’ to ‘Wanax’. Kingship and Political Organisation in the Late Bronze Age Aegean, edited by J.M. Kelder and W.J.I. Waal: 95−130. Leiden: Sidestone Press.

5. Voskos, I. 2018. “Rethinking the ‘Cypriot paradox’: socio-economic change in Late Neolithic and Chalcolithic Cyprus“. In Communities in Transition: The Circum-Aegean Area During the 5th and 4th Millennia BC., edited by S. Dietz, F. Mavridis, Ž. Tankosić and T. Takaoğlu: 466−475. Monographs of the Danish Institute at Athens 20. Oxford: Oxbow books.

6. Voskos, I. 2017. “Pottery from the Prehistoric to Roman periods” (Chapter 2.6). In N.H. Andreasen, N. Pantzou, D. Papadopoulos and A. Darlas (eds), Unfolding a Mountain. A Historical Archaeology of Modern and Contemporary Cave Use on Mount Pelion. Monographs of the Danish Institute at Athens, Vol. 19, 87−103. Aarhus University Press.

7. Kloukinas, D. and I. Voskos. 2013. “Identity mapping in prehistoric Cyprus: cultural divergence and consolidation during the Neolithic period“. In SOMA 2012, Identity and Connectivity, Proceedings of the 16th Symposium on Mediterranean Archaeology, Florence, Italy, 1-3 March 2012, Vol. I, edited by L. Bombardieri, A. D’Agostino, G. Guarducci, V. Orsi, and S. Valentini: 313−320. British Archaeological Reports International Series 2581 (I). Oxford: Archaeopress.

8. Voskos, I. and A.B. Knapp. 2008. “Cyprus at the end of the Late Bronze Age: crisis and colonization or continuity and hybridization?” American Journal of Archaeology 112: 659−684.

Περιγραφή μαθημάτων (Χειμερινό εξάμηνο – Ακαδημαϊκό έτος 2020-2021)

(ΚΑΡ250) Εισαγωγή στον Φοινικικό πολιτισμό (Π)

Το μάθημα εξετάζει τα κύρια χαρακτηριστικά (φυλετικά, γλωσσικά, θρησκευτικά, κοινωνικά κ.ά.) τα οποία συνθέτουν την ταυτότητα των αρχαίων Φοινίκων, καθώς και βασικές πτυχές του Φοινικικού υλικού πολιτισμού. Παρά την ύπαρξη εύστοχων ενστάσεων σχετικά με το κατά πόσο μπορεί να υποστηριχθεί μία κοινή εθνοτική ταυτότητα για τους Φοίνικες, η συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα είναι γνωστή τόσο από άμεσες πηγές (αρχαιολογικά κατάλοιπα) όσο και από έμμεσες αναφορές (αρχαία γραπτά κείμενα) για την εμπορική επιδεξιότητά της και τη δράση σε μεγάλο μέρος της Μεσογείου θάλασσας. Με έμφαση στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, το παρόν μάθημα επιχειρεί την ανάλυση των πολιτισμικών χαρακτηριστικών που συνθέτουν την Φοινικική ταυτότητα καθώς και την παρακολούθηση της σταδιακής αποικιακής εξάπλωσης αλλά και της σχέσης που αναπτύχθηκε κατά την επαφή με γειτονικούς λαούς (π.χ. Έλληνες, Ισραηλίτες κ.ά.) και τις μεγάλες αυτοκρατορίες της περιοχής (Ασσύριοι, Βαβυλώνιοι κ.ά.).

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Aubet, M.E. 2001. The Phoenicians and the West: Politics, Colonies and Trade. Second edition. Cambridge: Cambridge University Press.

Culican, W. 1991. “Phoenicia and Phoenician colonization”. In The Cambridge Ancient History, Vol. III: 2, 461−546. Cambridge: Cambridge University Press.

Κοπανιάς, Κ. 2015. Εισαγωγή στην Ιστορία και Αρχαιολογία της Εγγύς Ανατολής. Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών.

Kourou, N. 2012. “Phoenicia, Cyprus and the Aegean in the Early Iron Age: J.N. Coldstream’s contribution and the current state of research”. In M. Iacovou (ed.), Cyprus and Aegean in the Early Iron Age. The legacy of Nicolas Coldstream, 33−51. Nicosia: Bank of Cyprus Cultural Foundation.

Markoe, G.E. 1990. “The Emergence of Phoenician Art.” Bulletin of the American Schools of Oriental Research 279: 13–26.

Markoe, G.E 2000. Phoenicians: Peoples of the Past. Berkeley: University of California Press.

Moscati, S. (ed.). 1988. The Phoenicians. Milan: Bompiani.

Sagona, C. (ed.). 2008. Beyond the Homeland: Markers in Phoenician Chronology. Ancient Near Eastern studies, Supplement 28. Leuven-Dudley, MA: Peeters.

Stampolidis, N.C. and A. Kotsonas. 2006. “Phoenicians in Crete”. In S. Deger-Jalkotzy and I.S. Lemos (eds), Ancient Greece: From the Mycenaean Palaces to the Age of Homer. Edinburgh Leventis Studies 3, 337–360. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Woolmer, M. 2011. Ancient Phoenicia: An Introduction. Classical World Series. London: Bristol Classical Press.

Woolmer, M. 2017. A Short History of the Phoenicians. London: I.B. Tauris – Ελληνική Μετάφραση 2020. Φοίνικες, Ιστορία και Πολιτισμός: Μια εισαγωγή (μτφρ. Μ. Παπαηλιάδη). Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

Περιγραφή μαθημάτων (Εαρινό εξάμηνο – Ακαδημαϊκό έτος 2020-2021)

(ΚΑΡ333) Κεραμική της Πρώιμης Εποχή του Σιδήρου στην ανατολική Μεσόγειο (Σ)

Το παρόν σεμιναριακό μάθημα αφορά στην εξέταση της κεραμικής παραγωγής και των βασικότερων κεραμικών ρυθμών κατά την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου στην Ανατολική Μεσόγειο, με ιδιαίτερη έμφαση στις περιοχές της Κύπρου και της Φοινίκης. Η κεραμική, μεταξύ άλλων, αποτέλεσε βασικό μέσο ανταλλαγής και μεταφοράς προϊόντων κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, απηχώντας εν πολλοίς τις πολύπλοκες σχέσεις και τα διεθνή ανταλλακτικά δίκτυα εκείνης της περιόδου. Παρά την παραδοσιακή οπτική που διέκρινε μία εκτεταμένη περίοδο «Σκοτεινών Χρόνων» (11ος-8ος αιώνας π.Χ.) κλίνοντας προς την ολική ή έστω μερική διακοπή των διαπολιτισμικών επαφών, νεότερες μελέτες εντοπίζουν σημαντικά δεδομένα εντατικής κοινωνικής αναδιάρθρωσης και σταδιακής αναβίωσης των εμπορικών επαφών κατά τη μετάβαση στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου. Σημαντικός δείκτης των αναδυόμενων ανταλλακτικών δικτύων και διαπολιτισμικών επαφών είναι η διασπορά αγγείων διαφόρων νεοεμφανιζόμενων κεραμικών ρυθμών, κέντρο παραγωγής των οποίων θεωρείται η Κύπρος και η Φοινίκη.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Anderson, W.P. 1990. “The beginnings of Phoenician pottery: vessel shape, style and ceramic technology in the early phases of the Phoenician Iron Age”. Bulletin of the American Schools of Oriental Research 279: 35–54.

Bikai, P.M. 1978. The Pottery of Tyre. Warminster: Aris and Phillips.

Bikai, P.M. 1987. The Phoenician Pottery of Cyprus. Nicosia: A.G. Leventis Foundation.

Bourogiannis, G. 2012. “Pondering the Cypro‐Phoenician conundrum. The Aegean view of a bewildering term”. In M. Iacovou (ed.), Cyprus and Aegean in the Early Iron Age. The legacy of Nicolas Coldstream, 183−205. Nicosia: Bank of Cyprus Cultural Foundation.

Culican, W. 1982. “The repertoire of the Phoenician pottery”. In H.G. Niemeyer (ed.), Phönizier im Westen. Die Beiträge des Internationalen Symposiums über ‘Die Phönizische Expansion im Westlichen Mittelmeerraum’ (Köln 24-27 April 1979), 45−82. Mainz: Philipp von Zabern.

De Crée, F. 1991. “The Black-on-Red or Cypro-Phoenician ware”. In E. Lipiński (ed.), Phoenicia and the Bible. Studia Phoenicia XI, 95−102. Leuven: Peeters.

Georgiadou, Α. 2015. “Pottery of Geometric, Archaic and Classical periods in Cyprus”. Οnline collection of article, Kyprios Character. History, Archaeology & Numismatics of Ancient Cyprus: http://kyprioscharacter.eie.gr/en/t/A0

Georgiadou, Α. 2017. “Aspects of pottery production and circulation in the Early Iron Age Cypriot polities: Considering the evidence of the Salamis workshops”. In V. Vlachou and Α. Gadolou (eds), ΤΕΡΨΙΣ. Studies on Mediterranean Archaeology in honour of Nota Kourou. Etudes d’Archéologie 10, 99−112. Brussels: CReA-Patrimoine.

Iacovou, M. 1988. The Pictorial Pottery of Eleventh Century B.C. Cyprus. Studies in Mediterranean Archaeology 79. Göteborg, Sweden: Paul Åströms Förlag.

Περιγραφή μαθημάτων (Εαρινό εξάμηνο – Ακαδημαϊκό έτος 2020-2021)

(ΚΑΡ252) Αρχαιολογία της Κύπρου (Π)

Το μάθημα αφορά στην Κυπριακή αρχαιολογία των Ιστορικών χρόνων εστιάζοντας κυρίως μεταξύ του 11ου και του 5ου αιώνα π.Χ. (Κυπρο-Γεωμετρική και Κυπρο-Αρχαϊκή περίοδος). Θα εξετασθεί η κρίσιμη φάση μεταξύ του τέλους της Εποχής του Χαλκού και της μετάβασης στην Εποχή του Σιδήρου, η οποία, μεταξύ άλλων, αποτέλεσε και προάγγελο των κοινωνικο-πολιτικών σχηματισμών που εξελίχθηκαν στα Κυπριακά βασίλεια της 1ης χιλιετίας π.Χ. Η εξέταση περιλαμβάνει την ανάλυση της τοπογραφικής εξέλιξης, διαφόρων αρχιτεκτονικών/ταφικών καταλοίπων καθώς και ποικίλων κατηγοριών του υλικού πολιτισμού, οι οποίες αποτυπώνουν σε μεγάλο βαθμό τις διαδικασίες κοινωνικής και οικονομικής αναδιάρθρωσης εντός του νησιού. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί αφενός στις εμπορικές και πολιτισμικές σχέσεις μεταξύ Κύπρου και Αιγαίου και αφετέρου σε ζητήματα διαμόρφωσης, παγίωσης αλλά και αρχαιολογικής ορατότητας των βασιλείων συμπεριλαμβανομένων των ενδείξεων ύπαρξης και συνύπαρξης διαφορετικών εθνοτήτων (Έλληνες, Φοίνικες, Ετεοκύπριοι κ.ά.) στο νησί.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Gjerstad, E. 1948. The Swedish Cyprus Expedition IV, Part II: The Cypro-Geometric, Cypro-Archaic and Cypro-Classical Periods. Stockholm: The Swedish Cyprus Expedition.

Iacovou, M. 2002. “From ten to naught: formation, consolidation and abolition of Cyprus’ Iron Age polities”. Cahier du Centre d’Études Chypriotes 32: 73−87.

Iacovou, M. 2006. “‘Greeks’, ‘Phoenicians’ and ‘Eteocypriots’: ethnic identities in the Cypriote kingdoms”. In J. Chrysostomides and C. Dendrinos (eds), ‘Sweet Land…’: Lectures on the History and Culture of Cyprus, 27−59. Camberley, England: Porphyrogenitus.

Iacovou, M. 2013. “Historically elusive and internally fragile island polities: the intricacies of Cyprus’s political geography in the Iron Age”. Bulletin of the American Schools of Oriental Research 370: 15−47.

Iacovou, M. and D. Michaelides (eds) 1999. Cyprus: The Historicity of the Geometric Horizon. Proceedings of an Archaeological Workshop (University of Cyprus, Nicosia, 11th October 1998). Nicosia: Archaeological Research Unit – University of Cyprus.

Karnava, A. 2018. “The syllabic inscriptions of Amathous. Past and present”. In A. Cannavò and L. Thély (eds), Les Royaumes de Chypre à l’Épreuve de l’Histoire. Transitions et Ruptures de la Fin de l’Âge du Bronze au Début de l’Époque Hellénistique. Bulletin de Correspondance Hellénique Supplément 60, 201–212. Athènes: École Française d’Athènes.

Mantzourani, E., Kopanias, K. and I. Voskos. 2019. “A great king of Alašiya? The archaeological and textual evidence”. In J.M. Kelder and W.J.I. Waal (eds), From ‘LUGAL.GAL’ to ‘Wanax’. Kingship and Political Organisation in the Late Bronze Age Aegean, 95−130. Leiden: Sidestone Press.

Papantoniou, G. 2012. “Cypriot sanctuaries and religion in the Early Iron Age: views from before and after”. In M. Iacovou (ed.), Cyprus and Aegean in the Early Iron Age. The legacy of Nicolas Coldstream, 285−320. Nicosia: Bank of Cyprus Cultural Foundation.

Reyes, A.T. 1994. Archaic Cyprus: A Study of the Textual and Archaeological Evidence. Oxford Monographs on Classical Archaeology. Oxford: Clarendon Press.

Rupp. D.W. 1987. “Vive le roi: The emergence of the state in Iron Age Cyprus”. In D.W. Rupp (ed.), Western Cyprus: Connections. Studies in Mediterranean Archaeology, Vol. 77, 147−168. Göteborg, Sweden: Paul Åströms Förlag.

Rupp, D.W. 1998. “The Seven Kings of the Land of Ia’: A District on Ia-ad-na-na: Achaean Bluebloods, Cypriot Parvenus or Both?” In K.J. Hartswick and M. Sturgeon (eds), Stefanos: Studies in honor of Brunilde Sismondo Ridgway, 209−222. Philadelphia: University Museum, University of Pennsylvania.

Satraki, A. 2012. “Cypriot polities in the Early Iron Age”. In M. Iacovou (ed.), Cyprus and Aegean in the Early Iron Age. The legacy of Nicolas Coldstream, 261−284. Nicosia: Bank of Cyprus Cultural Foundation.

Steele, P.M. 2013. A Linguistic History of Cyprus: The Non-Greek Languages, and their Relations with Greek, c. 1600–300 BC. Cambridge: Cambridge University Press.

Voskos, I. and A.B. Knapp 2008. “Cyprus at the end of the Late Bronze Age: crisis and colonization or continuity and hybridization?” American Journal of Archaeology 112: 659−684.