Ανδρέας Μοράκης

Πανεπιστημιακός Υπότροφος – Διδάκτωρ Αρχαίας Ιστορίας
E-mail: a.morakis[at]uoc[dot]gr

O Ανδρέας Μοράκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1978. Αποφοίτησε από το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ το 2002. Στο ίδιο τμήμα πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές και απέκτησε μεταπτυχιακό και διδακτορικό τίτλο σπουδών στην αρχαία ιστορία το 2007 και 2014 αντίστοιχα. Η διδακτορική του διατριβή είχε ως αντικείμενο την οργάνωση των ελληνικών πόλεων της Μεγάλης Ελλάδας κατά την αρχαϊκή εποχή. Έχει λάβει υποτροφίες από το ΙΚΥ (2003, 2008). Επίσης, έχει πραγματοποιήσει μεταδιδακτορική έρευνα στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστήμιο Κρήτης στην αρχαία ιστορία (2016-2019) με αντικείμενο τις σχέσεις Ελλήνων και γηγενών στη Σικελία κατά την κλασσική εποχή. Παράλληλα, έχει διδάξει αρχαία Ιστορία στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης ως Πανεπιστημιακός Υπότροφος (2017, 2018). Τώρα πραγματοποιεί μεταδιδακτορική έρευνα στο ΕΚΠΑ με αντικείμενο την εισαγωγή του νομίσματος στις ελληνικές πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας. Το ερευνητικό του ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην πολιτική και κοινωνική οργάνωση των ελληνικών πόλεων κατά την αρχαϊκή και κλασσική εποχή, ιδιαίτερα εκείνων της Μεγάλης Ελλάδας, στην ιστοριογραφία και την πολιτική ιστορία, τους πολιτικούς θεσμούς και την οικονομία της αρχαϊκής και κλασσικής εποχής.

Για τις επιστημονικές του δημοσιεύσεις βλ. εδώ https://uoa.academia.edu/AndreasMorakis

Περιγραφές μαθημάτων χειμερινού εξαμήνου ακαδημαϊκού έτους 2019/20

(ΑΙΣΑ525) Θεσμοί και ιδεολογίες στις αρχαίες κοινωνίες: O θεσμός της βασιλείας στον αρχαίο ελληνικό κόσμο (από την ομηρική εποχή έως το τέλος της ελληνιστικής περιόδου) (Π)

Η βασιλεία αποτέλεσε ένα θεμελιώδη διαχρονικό θεσμό του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Ωστόσο, τόσο τα χαρακτηριστικά της όσο και η ιδεολογία της διέφεραν ανά χρονική περίοδο, γεωγραφική περιοχή αλλά και είδος κρατικής οργάνωσης (π.χ. ομηρική πόλη, πόλη-κράτος, ελληνιστικό βασίλειο). Σκοπός του μαθήματος είναι να εξεταστούν τα αίτια και η διαδικασία εμφάνισης και εν συνεχεία διατήρησης ή κατάλυσής του βασιλικού θεσμού, καθώς και να μελετηθούν τα ιδιαίτερα κάθε φορά χαρακτηριστικά του. Επιπλέον, θα συνεξεταστεί η ιδεολογία που σχετιζόταν με τη βασιλική εξουσία είτε για να την στηρίξει και να τη νομιμοποιήσει, είτε για να της θέσει περιορισμούς ως προς την άσκηση της εξουσίας.

Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, θα εξεταστεί ένας μεγάλος αριθμός περιπτώσεων που καλύπτουν μία εκτενή χρονική περίοδο (από τις απαρχές της ελληνικής πόλης έως την κατάλυση του ελληνιστικού βασιλείου της Αιγύπτου) και εκτείνονται γεωγραφικά από τις ελληνικές πόλεις της Σικελίας και της Ν. Ιταλίας έως τη σελευκιδική Ανατολή. Απώτερος στόχος του μαθήματος είναι να αντιληφθούν οι φοιτητές τις αλλαγές που υπόκειται εξελικτικά τόσο ο θεσμός της βασιλείας όσο και το ιδεολογικό πλαίσιο που τον διέπει, καθώς και να κατανοήσουν τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει ανά περιπτώσεις ο συγκεκριμένος θεσμός.

Σε κάθε μάθημα θα δίνονται το σχεδιάγραμμα με τα περιεχόμενα, ενδεικτική βιβλιογραφία και εποπτικό υλικό, όπως επίσης και σχετικές μελέτες (άρθρα ή κεφάλαια από βιβλία και συλλογικούς τόμους), τα οποία θα αναρτηθούν και στην ηλεκτρονική σελίδα της παράδοσης στο e–learn.

Γενική Βιβλιογραφία
Balot, R.K. επιμ. (2009) A Companion to Greek and Roman Political Thought. London
Barker, E. (1959) The Political Thought of Plato and Aristotle. NewYork
Βλάχος, Γ. (1985) Πολιτικές κοινωνίες στον Όμηρο Bingen, J. (2007) Hellenistic Egypt. Edinburgh
Bringmann, K. (1965) Studien zu den politischen Ideen des Isokrates. Göttingen
Cartledge, P. (2002) Sparta and Laconia: a regional history: 1300-362 B.C. London-N. York
Buloch, A., Gruen, E.S., Long, A.A., Stewart, A. επιμ. (1994) Images and Ideologies Self-definition in the Hellenistic World. Berkeley, Los Angeles, Oxford
Carlier, P. (1984) La royauté en Grèce avant Alexandre. Strasbourg
Dillery, J. (1995) Xenophon and the History of His Times. London 1995
Erskine, A. επιμ. (2009) A Companion to the Hellenistic World. London
Finley, Μ.Ι. (1998) Ο κόσμος του Οδυσσέα, μτφ. Σ. Μαρκιανός. Αθήνα
Fowler, R. επιμ. (2004) The Cambridge Companion to Homer. Cambridge
Gerhke, H.J. (1991) Ιστορία του ελληνιστικού κόσμου. Αθήνα
Gray, V. (2007) Xenophon on Government. Cambridge
Hatzopoulos, Μ.Β. (1996) Macedonian Institutions Under the Kings. Athens
Kehl, H. (1965) Die Monarchie im politischen Denken des Isokrates. Friedrich Wilhelms-Univ (Αδημοσίευτη Διατριβή)
Kosmin, P. J. (2014) The Land of the Elephant Kings: Space, Territory, and Ideology in the Seleucid Empire. Cambridge 2014
Kraut, R. (2002) Aristotle: Political Philosophy. Oxford
Lenz, J.R. (1993) Kings and the ideology of kingship in early Greece (c. 1200-700 B.C.): epic, archaeology and history. Columbia
Lévy E. (2008) Σπάρτη, Κοινωνική και πολιτική ιστορία έως τη ρωμαϊκή κατάκτηση, μτφ. Σ. Αθανασιάδης. Αθήνα
Lévy E. επιμ. (2015) La Royauté dans la Grèce antique. Strasbourg
Luraghi, N. επιμ. (2013) The splendors and miseries of ruling alone: encounters with monarchy from archaic Greece to the Hellenistic Mediterranean. Stuttgart
Luther, A. (2004) Könige und Ephoren: Untersuchungen zur spartanischen Verfassungsgeschichte. Frankfurt
Manning, J. G. (2009)The Last Pharaohs: Egypt Under the Ptolemies, 305-30 BC. Princeton
Μπιργάλιας, Ν. (2009) Από την κοινωνική στην πολιτική πλειονοψηφία: Το στάδιο της ισονομίας: μελέτες για τις πολιτειακές μεταβολές ιδιαίτερα στον εκτός Αθήνας αρχαίο ελληνικό κόσμο μεταξύ 550 και 479 π.Χ. Αθήνα
Μπιργάλιας, Ν. (2014) Πόλη και πολιτικοί θεσμοί στον Όμηρο. Αθήνα
Ραγκούση, Ε. Ν. (2007) Οι πρώιμες ελληνικές κοινωνίες. Αθήνα
Reeve, C.D.C. (1988) Philosopher–Kings: The Argument of Plato‘s Republic. Princeton
Rhodes, P.J. (1981) A Commentary on the Aristotelian Athenaion Politeia. Oxford
Riesbeck, D.J. (2012) Monarchy and Political Community in Aristotle’s Politics. Texas (Αδημ. Διατριβή).
Roisman, J., Worthington, I. επιμ. (2010) A Companion to Ancient Macedonia. London
Shipley, G. (2012) Ο ελληνικός κόσμος μετά τον Αλέξανδρο, 323-30 π.Χ., μτφ. Μ. Ζαχαριάδου. Αθήνα
Walbank, F.A. (1993) O ελληνιστικός κόσμος, μτφ. T. Δαρβέρης. Θεσσαλονίκη

Περιγραφές μαθημάτων εαρινού εξαμήνου ακαδημαϊκού έτους 2019/20

(ΑΙΣΑ526) Ο 4ος αιώνας π.Χ. (Π)

To μάθημα έχεις ως στόχο να πραγματευτεί τον 4^ο αιώνα π.Χ., καλύπτοντας την περίοδο από το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου το 404 π.Χ. (και λίγο νωρίτερα όσον αφορά τον ελληνισμό της Δύσης), ως την μάχη της Ιψού το 301 π.Χ. Επίκεντρο της διδασκαλίας θα αποτελέσει η ανάλυση της πολιτικής ιστορίας της περιόδου και η έμφαση θα δοθεί στα πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα. Παρ’ όλα αυτά ο διδάσκων θα προσπαθήσει να δώσει και κάποια βασικά στοιχεία της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ζωής. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του μαθήματος αποτελούν: α. ότι θα καλύψει μέρος δύο διαφορετικών περιόδων της αρχαιότητας (κλασική-ελληνιστική), β. ότι θα επεκταθεί σε μεγάλο βαθμό στο χώρο καθώς θα αναφερθεί σε γεγονότα που αφορούν την κυρίως Ελλάδα, την ελληνιστική Ανατολή, όπως δημιουργήθηκε μετά την κατάκτηση της Ασίας από τον Αλέξανδρο, καθώς και τη Σικελία και τη Ν. Ιταλία.

Γενική Βιβλιογραφία
Anson, E. (2014) Alexander’s Heirs. The Age of the Successors. MA
Buckler, J. (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC. Cambridge MA
Buckler, J. (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC. Boston, Leiden
Bonacasa, N., Braccesi, L., De Miro, E., επιμ. (2002) La Sicilia dei due Dionisî. Atti della Settimana di studio, Agrigento, 24-28 febbraio 1999. Roma
Bosworth, A.B. (1980) A historical commentary on Arrian’s History of Alexander. Oxford, New York
Bosworth, A.B. (1988) Conquest and Empire. The Reign of Alexander the Great. NewYork
Carlier, P. (2003) O ελληνικός κόσμος τον 4^ο π.Χ. αιώνα. Μέχρι το θάνατο του Αλεξάνδρου, μτφ. Μ. Στεφάνου. Αθήνα
Cargill, J. (1981) The Second Athenian League: Empire or Free Alliance? Berkeley, Los Angeles
Cartledge, P. (2002) Sparta and Laconia. A regional history. London
Caven, I. (1990) Dionysius I: Warlord of Sicily. Yale
Gehrke, Η.J. (2000) Ιστορία του ελληνιστικού κόσμου, μτφ. Α. Χανιώτης, επιμ. Κ. Μπουραζέλης. Αθήνα
Green, P. (1992) Alexander of Macedon: 356–323 BC. A Historical Biography. University of California Press
Green, P. (2007) Alexander the Great and the Hellenistic Age. London
Krentz, P. (1989) Xenophon, Hellenica I–II.3.10. Edited with an Introduction, Translation and Commentary. Warminster
Lewis, D.M., Boardman, J., Hornblower, S., Ostwald, M., επιμ. (1994) The Cambridge Ancient History². Vol. 6. The fourth century. Cambridge
Hamilton, C.D. (1979) Sparta’s Bitter Victories. Politics and Diplomacy in the Corinthian War. London
Hammmond, N.G.L. (1994) Alexander the Great. King, Commander, and Statesman (3 ed.).
London
Hammmond, N.G.L. (1999) Το μακεδονικό κράτος, μτφ. Δ. Α. Γκούσκος. Αθήνα
Rhodes, P. J., Osborne, R. (2003) Greek historical inscriptions: 404-323 B.C. Oxford
Roisman, J., Worthington, I., επιμ. (2010). A Companion to Ancient Macedonia. London
Shipley, G. (2012) Ο ελληνικός κόσμος μετά τον Αλέξανδρο, 323-30 π.Χ., μτφ. Μ. Ζαχαριάδου. Αθήνα
Smarczyk, B. (2003) Timoleon und die Neugründung von Syrakus. Göttingen
Strauss, B.S. (1986) Athens after the Peloponnesian War. Class, Faction and Policy, 403-386 BC. Michigan
Stylianou, P. J. (1997) A historical Commentary on Diodorus Sicilus Book 15. Oxford
Talbert, R.J.A. (1974) Timoleon and the Revival of Greek Sicily, 344–317 BC. Cambridge
Tarn, W.W. (1948) Alexander the Great. Cambridge
Tritle, L.A., επιμ. (1997) The Greek World in the Fourth Century. From the Fall of the Athenian Empire to the Successors of Alexander. London
Underhill, G.A. (1900) A commentary with introduction and appendix on the Hellenica of Xenophon. Oxford
Walbank, F.W. (1999) Ο ελληνιστικός κόσμος, μτφ. Τ. Δαρβέρης. Θεσσαλονίκη

(ΑΙΣΑ352) Όψεις της ανθρώπινης κινητικότητας στην Αρχαία Μεσόγειο: Ο αποικισμός κατά την αρχαϊκή και κλασική εποχή (Σ)

H ίδρυση αποικιών αποτέλεσε ένα ιδιαίτερο και σημαντικό φαινόμενο του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Εμφανίζεται ήδη μετά την παρακμή του μυκηναϊκού κόσμου με τη μετανάστευση ελληνικών πληθυσμών στα νησιά του Αιγαίου και τη Μ. Ασία, ενώ συνεχίζεται καθ’ όλη της αρχαιότητας, με διαφορετικά βέβαια χαρακτηριστικά για κάθε ιστορική περίοδο. Το σεμινάριο θα επικεντρωθεί στο φαινόμενο του αποικισμού κατά την αρχαϊκή και κλασική εποχή (περ. 750-323 π.Χ.), επιχειρώντας να καλύψει γεωγραφικά ένα όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού κόσμου, από τις αποικίες της απώτατης Δύσης (Μασσαλία), της Σικελίας, της Ν. Ιταλίας και της Β. Αφρικής (Κυρήνη), έως αυτές της βόρειας Ελλάδας και του Ευξείνου Πόντου. Στόχος του μαθήματος είναι να μελετήσει σημαντικές πτυχές αυτού του πολυσύνθετου φαινομένου και να εξετάσει τόσο την επίδραση του αποικισμού στη διαμόρφωση του αρχαίου ελληνικού κόσμου, όσο και την επίδραση που άσκησε σε άλλους λαούς αλλά και στις σχέσεις των Ελλήνων με τους λαούς αυτούς.

Γενική Βιβλιογραφία
Antonaccio, C (2007) «Colonization: Greece on the Move», στο The Cambridge Companion to Archaic Greece, επιμ. H. A. Shapiro. Cambridge: 201-224
Antonetti, C. επιμ. (1997) Il dinamismo della colonizzazione greca. Atti della tavola rotonda «Espansione e colonizzazione greca di età arcaica: medologie e problemi a confronto», Venezia, 10-11/11/1995. Naples
Asheri, D. (1980) «La colonizzazione greca», στο La Sicilia antica, v. I.2, επιμ. Ε. Gabba, G. Vallet. Napoli: 89-142
Bérard, J. P. (1957) La colonisation grecque de l’Italie méridionale et de la Sicile dans l’antiquité. L’histoire et la légende. Paris
Boardman, J. (1996) Οι αρχαίοι Έλληνες στην υπερπόντια εξάπλωσή τους. Οι πρώτες αποικίες και το εμπόριό τους, μτφ. Η. Ανδρεάδης.
(1999)4 The Greeks overseas. Their early colonies and trade. London
Bradley, G., Wilson J. P. (2006) Ideologies of Greek Colonization, στο Greek and Roman Colonization. Origins, Ideologies and Interactions. Swansea
Cuscunà, C. (2003) I frammenti di Antioco di Siracusa. Introduzione, traduzione e commento. Fonti e studi di storia antica 6. Alessandria
Descoeudres, J.P. (1990) Greek Colonists and Native Populations. Proceedings of the First Australian Congress of Classical Archaeology held in honour of Emeritus Professor A.D. Trendall, Sydney, 9-14 July 1985. Oxford
Domínguez Monedero, A.J. (1989) La colonización Griega en Sicilia. Griegos, indígenos y Púnicos en la Sicilia Arcaica. Interación y aculturación. Oxford.
Donnellan, L., Nizzo, V., Burgers, G. J. επιμ. (2016) Conceptualising early Colonisation. Bruxelles-Roma
Figueira, T. J. (2015) «Modes of colonization and elite integration in archaic Greece», στο Aristocracy in Antiquity. Redefining Greek and Roman Elites, επιμ. N. Fisher, H. van Wees. Swansea: 313-347
Graham, A. J. (1982) «The colonial expansion of Greece», στο CAH 2, v.III.3. The Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries B. C., επιμ. J. Boardman, N. G. L. Hammond. Cambridge: 83-162
(1983)2 Colony and Mother city in ancient Greece. Manchester-Chicago<
Hurst, Η. S., Owen, S. επιμ. (2005) Ancient Colonizations. Analogy, Similarity and Difference. London
La Colonisation Grecque en Méditerranée Occidentale. Actes de la rencontre scientifique en hommage à Georges Vallet organisée par le Centre Jean Bérard, l’École Française de Rome, l’Istituto Universitario Orientale et l’Università degli Studi di Napoli «Federico II», Rome-Naples, 15-18 novembre 1995. Collection de l’École Française de Rome 251. Rome 1999
Malkin, I. (1987) Religion and Colonization in Ancient Greece. Leiden
(1998) The returns of Odysseus. Colonization and ethnicity. Berkeley-Los Angeles-London
(2011) A Small Greek World. Networks in the Ancient Mediterranean. New York
Lombardo, M., Frisone, F. επιμ. (2009) Colonie di colonie. Le fondazioni sub-coloniali greche tra colonizzazione e colonialismo. Atti del convegno internazionale, Lecce, 22-24 giugno 2006. Collana del Dipartimento, Università del Salento. Dipartimento di beni culturali 16. Galatina
Osborne, R. (1998) «Early Greek colonization? The nature of Greek settlements in the West», στο Archaic Greece. New approaches and New Evidence, επιμ. N. Fisher, H. van Wees. London: 251-269
Problemi della Chora Coloniale dall’ Occidente al Mar Nero. Atti del XL Convegno di Studi sulla Magna Grecia, Taranto, 29 settembre-3 ottobre 2000. Taranto 2001
Robu, A. (2014) Mégare et les établissements mégariens de Sicile, de la Propontide et du Pont-Euxin. Histoire et institutions. Bern
Robu, A., Bîrzescu, I. επιμ. Mégarika: nouvelles recherches sur Mégare, les cités de la Propontide et du Pont-Euxin. Archéologie, épigraphie, histoire. Actes du colloque de Mangalia (8-12 juillet 2012). De l’archéologie à l’histoire, 66. Paris
Salomon, N. (1997) Le cleruchie di Atene: caratteri e funzione. Pisa
Tréziny, H. επιμ. (2009) Grecs et Indigènes de la Catalogne à la Mer Noire. Actes des rencontres du programme européen Ramses² (2006-2008), Bibliothèque d’archéologie méditerranéenne et africaine du Centre Camille Jullian 3. Paris
Tsetskhladze, G. R. επιμ. (2006) Greek Colonisation. An account of Greek Colonies and Other Settlements Overseas, v.1. Boston-Leiden
Tsetskhladze, G. R. επιμ. (2008) Greek Colonisation. An Account of Greek Colonies and Other Settlements Overseas, v. 2, επιμ. G. R. Tsetskhladze. Boston-Leiden
Tsetskhladze, G. R., De Angelis, F. επιμ. (1994) The archaeology of Greek colonisation. Essays dedicated to Sir John Boardman. Oxford