Σπήλαιο του Πάνθηρα (2015-)
Στο Εσωτερικό Αρχιπέλαγος του Ιονίου, το πολύνησο ανάμεσα στη Λευκάδα, την Ιθάκη και την Ακαρνανία, αρχαιολογικά ευρήματα της Μέσης Παλαιολιθικής εποχής μαρτυρούν ότι πριν από ~200 – 45 χιλιάδες χρόνια στην περιοχή ζούσαν ομάδες του Ανθρώπου του Νεάντερταλ. Οι μόνιμοι και εποχιακοί υγρότοποι σε καρστικές λεκάνες στο Μεγανήσι, τη Θηλειά, την Άτοκο και το Αρκούδι και σπήλαια σε Λευκάδα, Κυθρό και Πλαγιά ήταν σημεία αναφοράς για τους προϊστορικούς κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες.
Πολύτιμα ευρήματα προέρχονται από το σπήλαιο του Πάνθηρα στη βόρεια ακτή της νησίδας Κυθρός, απέναντι από το νότιο Μεγανήσι. Το σπήλαιο εντοπίστηκε το 2010, κατά την Επιφανειακή έρευνα του Εσωτερικού Αρχιπελάγους του Ιονίου, και ανασκάπτεται συστηματικά από το 2015 υπό τη διεύθυνση της καθηγήτριας Νένας Γαλανίδου προσφέροντας μαρτυρίες για τον τρόπο ζωής και τις συνθήκες διαβίωσής των ομάδων της Μέσης Παλαιολιθικής εποχής. Κατοικήθηκε εποχιακά σε περιόδους με χαμηλή θαλάσσια στάθμη, οπότε ο Κυθρός ήταν ενωμένος με τα άλλα μικρά νησιά και την απέναντι ακτή του ηπειρωτικού κορμού. Σήμερα διατηρείται μία μόνο αίθουσα από το αρχικό ευρύχωρο σπήλαιο η οροφή του οποίου έχει καταρρεύσει σφραγίζοντας και διατηρώντας σε εξαιρετική κατάσταση διατήρησης λίθινα κα οστέϊνα ευρήματα. Η αρχαιολογική σκαπάνη αποκαλύπτει λίθινα εργαλεία, πυρήνες και αποκρούσματα που λαξεύτηκαν με την τεχνική Levallois και χρησιμοποιήθηκαν στο κυνήγι, τον τεμαχισμό και επεξεργασία της τροφής και την κατεργασία των υποπροϊόντων του κυνηγιού. Τα προσφιλή θηράματα των κατοίκων του σπηλαίου ήταν πλατόνια, ζαρκάδια και αγριογούρουνα. Στα μεσοδιαστήματα της ανθρώπινης κατοίκησης το σπήλαιο αποτελούσε και ενδιαίτημα λεοπάρδαλης Panthera pardus, την παρουσία και τη δύναμη της οποίας φαίνεται πως γνώριζαν καλά οι προϊστορικοί άνθρωποι. Τη συλλογή της πανίδας συμπληρώνουν οστά από χερσαίες χελώνες και λιγοστά οστά από αρκούδα και λύκο και μαρτυρούν τη βιοποικιλότητα του κεντρικού Ιονίου την εποχή εκείνη.
